TÍTULO PRELIMINAR
CAPÍTULO 1
Derecho
Art. 1º  Fuentes y aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Art. 2º  Interpretación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.1) Pautas para la interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.2) Las palabras de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.3) El aspecto teleológico de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.4) Las leyes análogas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.5) Los tratados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.6) Los principios del ordenamiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
II.7) Los valores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Art. 3º  Deber de resolver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II.1) El deber de resolver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II.2) La decisión judicial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
II.3) Razonablemente fundada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
CAPÍTULO 2
Ley
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Art. 4º  Ámbito subjetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Art. 5º  Vigencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I.1) Vigencia de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I.2) Publicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Art. 6º  Modo de contar los intervalos del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Art. 7º  Eficacia temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.1) Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.2) Regla general: aplicación inmediata de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.3) Excepción: las leyes supletorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
I.4) Regla general: las leyes no tienen efectos retroactivos . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Art. 8º  Principio de inexcusabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
CAPÍTULO 3
Ejercicio de los derechos
Art. 9º  Principio de buena fe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.1) Principio general. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.2) La buena fe como apariencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.3) La buena fe como lealtad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
II.4) Es un modelo o standard de conducta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
II.5) Funciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Art. 10  Abuso del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II.1) El abuso del derecho
como principio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II.2) Ámbito de aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.3) El abuso como límite interno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.4) Derechos subjetivos y libertades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.5) Derechos de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
II.6) Las situaciones abusivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
II.7) Reglas para determinar el abuso. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
II.8) El criterio del artículo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
II.9) Efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
II.10) Ejercicio de los derechos individuales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Art. 11  Abuso de posición dominante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
II.1) Criterio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Art. 12  Orden público. Fraude a la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II.1) El orden público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II.2) Fraude a la ley. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Art. 13  Renuncia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I.1) Criterio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I.2) Ley imperativa y ley supletoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Art. 14  Derechos individuales
y de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.1) Derechos individuales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.2) Derechos de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.3) Abuso del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
CAPÍTULO 4
Derechos y bienes
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Art. 15  Titularidad de derechos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Art. 16  Bienes y cosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Art. 17  Derechos sobre el cuerpo humano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
II.1) El cuerpo humano en la teoría jurídica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Art. 18  Derechos de las comunidades indígenas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I.1) Relaciones entre Constitución, ley especial y Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I.2) Las disposiciones del Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
LIBRO PRIMERO
PARTE GENERAL
TÍTULO I
Persona humana
CAPÍTULO 1
Comienzo de la existencia
Art. 19  Comienzo de la existencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Art. 20  Duración del embarazo. Época de la concepción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Art. 21  Nacimiento con vida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
CAPÍTULO 2
Capacidad
SECCIÓN 1ª
Principios generales
Art. 22  Capacidad de derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Art. 23  Capacidad de ejercicio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Art. 24  Personas incapaces de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
SECCIÓN 2ª
Persona menor de edad
Art. 25  Menor de edad y adolescente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Art. 26  Ejercicio de los derechos por la persona menor de edad. . . . . . . . . . . . . . . . 61
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Art. 27  Emancipación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Art. 28  Actos prohibidos a la persona emancipada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Art. 29  Actos sujetos a autorización judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Art. 30  Persona menor de edad con título
profesional habilitante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
SECCIÓN 3ª
Restricciones a la capacidad
PARÁGRAFO 1º
Principios comunes
Art. 31  Reglas generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Art. 32  Persona con capacidad restringida y con incapacidad . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Art. 33  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Art. 34  Medidas cautelares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Art. 35  Entrevista personal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Art. 36  Intervención del interesado
en el proceso. Competencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Art. 37  Sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Art. 38  Alcances de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Art. 39  Registración de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Art. 40  Revisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Art. 41  Internación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Art. 42  Traslado dispuesto por autoridad
pública. Evaluación e internación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
PARÁGRAFO 2º
Sistemas de apoyo al ejercicio
de la capacidad
Art. 43  Concepto. Función. Designación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
PARÁGRAFO 3º
Actos realizados por persona
incapaz o con capacidad restringida
Art. 44  Actos posteriores a la inscripción de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Art. 45  Actos anteriores a la inscripción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Art. 46  Persona fallecida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
PARÁGRAFO 4º
Cese de la incapacidad y de las
restricciones a la capacidad
Art. 47  Procedimiento para el cese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
PARÁGRAFO 5º
Inhabilitados
Art. 48  Pródigos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Art. 49  Efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Art. 50  Cese de la inhabilitación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
CAPÍTULO 3
Derechos y actos personalísimos
Art. 51  Inviolabilidad de la persona humana. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Art. 52  Afectaciones a la dignidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Art. 54  Actos peligrosos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Art. 55  Disposición de derechos personalísimos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Art. 56  Actos de disposición sobre el propio cuerpo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Art. 57  Prácticas prohibidas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Art. 58  Investigaciones en seres humanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Art. 59  Consentimiento informado para actos
médicos e investigaciones en salud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Art. 60  Directivas médicas anticipadas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Art. 61  Exequias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
CAPÍTULO 4
Nombre
Art. 62  Derecho y deber. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.1) Nociones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.2) Naturaleza jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.3) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
II.4) Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
II.5) Elementos: prenombre y apellido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
II.7) Regulación actual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
II.7.1) Marco normativo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
II.7.2) Aplicación temporal del CCyCN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Art. 63  Reglas concernientes al prenombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II.1) Legitimación para la elección. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II.2) Restricciones a la elección del prenombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.2.1) Ampliación de la autonomía de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.2.2) Limitaciones actuales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.3) Prenombres aborígenes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
II.4) Restricciones eliminadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
II.5) Prenombre del hijo adoptivo. Remisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
II.6) Apelación de las decisiones registrales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Art. 64  Apellido de los hijos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 65  Apellido de persona menor
de edad sin filiación determinada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 66  Casos especiales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 67  Cónyuges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II.1) Hijos matrimoniales (art. 64, CCyCN). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II.2) Hijos extramatrimoniales (art. 64, último párrafo, CCyCN) . . . . . . . . . . . . . 140
II.3) Personas sin filiación determinada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
II.4) Apellido de los cónyuges (art. 67, CCyCN). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
II.5) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Art. 68  Nombre del hijo adoptivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II.1) Prenombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II.2) Apellido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Art. 69  Cambio de nombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Art. 70  Proceso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II.1) El principio de la inmutabilidad del
nombre de las personas humanas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II.2) Los “justos motivos” en el régimen derogado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
II.3) Los justos motivos en el CCyCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
II.4) Proceso de cambio de nombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II.1) Acciones de protección del nombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II.2) Características comunes a las acciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
II.3) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Art. 72  Seudónimo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
CAPÍTULO 5
Domicilio
Art. 73  Domicilio real. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Art. 74  Domicilio legal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Art. 75  Domicilio especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Art. 76  Domicilio ignorado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Art. 77  Cambio de domicilio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Art. 78  Efecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
CAPÍTULO 6
Ausencia
Art. 79  Ausencia simple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Art. 80  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Art. 81  Juez competente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Art. 82  Procedimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Art. 83  Sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Art. 84  Conclusión de la curatela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
CAPÍTULO 7
Presunción de fallecimiento
Art. 85  Caso ordinario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Art. 86  Casos extraordinarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Art. 87  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Art. 88  Procedimiento. Curador a los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Art. 89  Declaración de fallecimiento presunto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Art. 90  Día presuntivo del fallecimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Art. 91  Entrega de los bienes. Inventario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Art. 92  Conclusión de la prenotación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
CAPÍTULO 8
Fin de la existencia de las personas
Art. 93  Principio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Art. 94  Comprobación de la muerte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Art. 95  Conmoriencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
CAPÍTULO 9
Prueba del nacimiento,
de la muerte y de la edad
Art. 96  Medio de prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Art. 97  Nacimiento o muerte ocurridos en el extranjero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Art. 98  Falta de registro o nulidad del asiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Art. 99  Determinación de la edad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
CAPÍTULO 10
Representación y asistencia.
Tutela y curatela
SECCIÓN 1ª
Representación y asistencia
Art. 100  Regla general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Art. 101  Enumeración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Art. 102  Asistencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Art. 103  Actuación del Ministerio Público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
II) Interpretación de la norma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
SECCIÓN 2ª
Tutela
PARÁGRAFO 1º
Disposiciones generales
Art. 104  Concepto y principios generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Art. 105  Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Art. 106  Tutor designado por los padres. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Art. 107  Tutela dativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Art. 108  Prohibiciones para ser tutor dativo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Art. 109  Tutela especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Art. 110  Personas excluidas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Art. 111  Obligados a denunciar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
PARÁGRAFO 2º
Discernimiento de la tutela
Art. 112  Discernimiento judicial. Competencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Art. 113  Audiencia con la persona menor de edad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Art. 114  Actos anteriores al
discermiento de la tutela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Art. 115  Inventario y avalúo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Art. 116  Rendición de cuentas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
PARÁGRAFO 3º
Ejercicio de la tutela
Art. 117  Ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Art. 118  Responsabilidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Art. 119  Educación y alimentos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Art. 120  Actos prohibidos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Art. 121  Actos que requieren autorización judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Art. 122  Derechos reales sobre bienes del tutelado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Art. 123  Forma de la venta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Art. 124  Dinero. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Art. 125  Fideicomiso y otras inversiones seguras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Art. 126  Sociedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Art. 127  Fondo de comercio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Art. 128  Retribución del tutor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Art. 129  Cese del derecho a la retribución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
PARÁGRAFO 4º
Cuentas de la tutela
Art. 130  Deber de rendir cuentas. Periodicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Art. 131  Rendición final . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Art. 132  Gastos de la rendición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Art. 133  Gastos de la gestión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Art. 134  Daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
PARÁGRAFO 5º
Terminación de la tutela
Art. 135  Causas de terminación de la tutela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Art. 136  Remoción del tutor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Art. 137  Suspensión provisoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
SECCIÓN 3ª
Curatela
Art. 138  Normas aplicables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Art. 139  Personas que pueden ser curadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Art. 140  Persona protegida con hijos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
TÍTULO II
Persona jurídica
CAPÍTULO 1
Parte general
SECCIÓN 1ª
Personalidad. Composición
Art. 141  Definición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Art. 142  Comienzo y fin de la existencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Art. 143  Personalidad diferenciada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Art. 144  Inoponibilidad de la personalidad jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
SECCIÓN 2ª
Clasificación
Art. 145  Clases . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Art. 146  Personas jurídicas públicas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Art. 147  Ley aplicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Art. 148  Personas jurídicas privadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.1) Las sociedades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.2) Las asociaciones civiles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.3) Las simples asociaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
II.4) Las fundaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
II.5) Las iglesias, confesiones, comunidades o entidades religiosas . . . . . . . . . . . 262
II.6) Las mutuales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
II.7) Las cooperativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
II.8) El consorcio de propiedad horizontal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Art. 149  Participación del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Art. 150  Leyes aplicables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
SECCIÓN 3ª
Persona jurídica privada
PARÁGRAFO 1º
Atributos y efectos de la personalidad jurídica
Art. 151  Nombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Art. 152  Domicilio y sede social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Art. 153  Alcance del domicilio. Notificaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Art. 154  Patrimonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Art. 155  Duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Art. 156  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
736
PARÁGRAFO 2º
Funcionamiento
Art. 157  Modificación del estatuto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Art. 158  Gobierno, administración y fiscalización. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
II.1) Reuniones a distancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
II.2) Asambleas unánimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Art. 159  Deber de lealtad y deligencia. Interés contrario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
Art. 160  Responsabilidad de los administradores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Art. 161  Obstáculos que impiden adoptar decisiones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Art. 162  Transformación. Fusión. Escisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
PARÁGRAFO 3º
Disolución. Liquidación
Art. 163  Causales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Art. 164  Revocación de la autorización estatal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Art. 165  Prórroga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Art. 166  Reconducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
737
Art. 167  Liquidación y responsabilidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
CAPÍTULO 2
Asociaciones civiles
SECCIÓN 1ª
Asociaciones civiles
Art. 168  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.1) La libertad de asociación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.2) El interés general y el bien común . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.3) El fin no lucrativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Art. 169  Forma del acto constitutivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Art. 170  Contenido . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II.1) El contenido mínimo del estatuto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II.2) La identificación de los constituyentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.3) El nombre de la asociación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.4) El objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.5) El domicilio social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.6) El plazo de duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.7) Las causales de disolución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.8) Las contribuciones que conforman
el patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.9) El régimen de administración y representación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.10) La fecha de cierre del ejercicio económico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.11) Las clases y categorías de asociados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.12) El régimen de ingreso y egreso de socios.
Las facultades disciplinarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.13) Los órganos de gobierno, administración
y fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.14) El procedimiento de liquidación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.15) El destino de los bienes
luego de la liquidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
738
Art. 171  Administradores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Art. 172  Fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
Art. 173  Integrantes del
órgano de fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Art. 174  Contralor estatal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Art. 175  Participación en los actos de gobierno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Art. 176  Cesación en el cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Art. 177  Extinción de la responsabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Art. 178  Participación en
las asambleas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
Art. 179  Renuncia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Art. 180  Exclusión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Art. 181  Responsabilidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Art. 182  Intransmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
739
Art. 183  Disolución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Art. 184  Liquidador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Art. 185  Procedimiento de liquidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Art. 186  Normas supletorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
SECCIÓN 2ª
Simples asociaciones
Art. 187  Forma del acto constitutivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Art. 188  Ley aplicable. Reenvío. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Art. 189  Existencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Art. 190  Prescindencia de
órgano de fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Art. 191  Insolvencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Art. 192  Responsabilidad de los miembros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
740
CAPÍTULO 3
Fundaciones
SECCIÓN 1ª
Concepto, objeto, modo
de constitución y patrimonio
Art. 193  Concepto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Art. 194  Patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
SECCIÓN 2ª
Constitución y autorización
Art. 195  Acto constitutivo. Estatuto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II.1) La identificación de los fundadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II.2) El nombre y domicilio de la fundación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.3) Determinación del objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.4) Patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.5) Plazo de duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.6) Organización del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.7) Cláusulas atinentes al funcionamiento de la entidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.8) Procedimiento y régimen para la reforma del estatuto. . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.9) Fecha de cierre del ejercicio anual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.10) Régimen de disolución y liquidación de la entidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.11) Plan trienal de actividades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Art. 196  Aportes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
Art. 197  Promesas de donación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
Art. 198  Cumplimiento de las promesas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
741
Art. 199  Planes de acción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
Art. 200  Responsabilidad de los fundadores y
administradores durante la etapa de gestación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
SECCIÓN 3ª
Gobierno y administración
Art. 201  Consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Art. 202  Derecho de los fundadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
Art. 203  Designación de los consejeros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Art. 204  Carácter de los consejeros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Art. 205  Comité ejecutivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Art. 206  Carácter honorario del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Art. 207  Reuniones, convocatorias,
mayorías, decisiones y actas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Art. 208  Quórum especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Art. 209  Remoción del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
742
Art. 210  Acefalia del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Art. 211  Derechos y obligaciones de los
integrantes del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
Art. 212  Contrato con el fundador o sus herederos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Art. 213  Destino de los ingresos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
SECCIÓN 4ª
Información y contralor
Art. 214  Deber de información . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
Art. 215  Colaboración de las reparticiones oficiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
SECCIÓN 5ª
Reforma del estatuto y disolución
Art. 216  Mayoría necesaria. Cambio de objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
Art. 217  Destino de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
Art. 218  Revocación de las donaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
743
SECCIÓN 6ª
Fundaciones creadas por disposición testamentaria
Art. 219  Intervención del Ministerio Público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Art. 220  Facultades del juez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
SECIÓN 7ª
Autoridad de contralor
Art. 221  Atribuciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Art. 222  Otras facultades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
Art. 223  Cambio de objeto, fusión y
coordinación de actividades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Art. 224  Recursos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
TÍTULO III
Bienes
CAPÍTULO 1
Bienes con relación a las personas y
los derechos de incidencia colectiva
SECCIÓN 1ª
Conceptos
Art. 225  Inmuebles por su naturaleza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
744
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
II.1) Los bienes como objeto de la relación jurídica. Nuevo paradigma . . . . . . . . 355
II.2) El concepto de bienes y cosas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.3) Asimilación de las disposiciones referentes a
las cosas a la energía y a las fuerzas naturales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.4) Clasificación de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.5) Los bienes considerados en sí mismos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
II.5.1) Bienes muebles e inmuebles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
Art. 226  Inmuebles por accesión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Art. 227  Cosas muebles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II.1) Concepto y clases de bienes muebles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II.2) Los semovientes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
II.3) Locomóviles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4) Efectos de la distinción entre bienes muebles e inmuebles . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4.1) Ley aplicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4.2) Jurisdicción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
II.4.3) Modo de adquisición y trasmisión del dominio. . . . . . . . . . . . . . . . . 363
II.4.4) Usucapión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
II.4.5) Otros efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Art. 228  Cosas divisibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Art. 229  Cosas principales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Art. 230  Cosas accesorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Art. 231  Cosas consumibles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Art. 232  Cosas fungibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Art. 233  Frutos y productos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
745
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.1) Régimen de frutos y productos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.2) Frutos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.3) Productos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
Art. 234  Bienes fuera del comercio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
SECCIÓN 2ª
Bienes con relación a las personas
Art. 235  Bienes pertenecientes al dominio público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II.1) Bienes del dominio público del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II.2) Supuestos de bienes del dominio público del Estado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
Art. 236  Bienes del dominio privado del Estado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
II.1) Supuestos de bienes del domino privado del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
II.2) La cuestión de los bienes de la Iglesia Católica y otros credos . . . . . . . . . . . 380
Art. 237  Determinación y caracteres de las cosas del Estado. Uso y goce . . . . . . . . 381
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
II.1) Caracteres de los bienes del dominio público del Estado . . . . . . . . . . . . . . . 381
Art. 238  Bienes de los particulares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
Art. 239  Aguas de los particulares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
II.1) Régimen de aguas de los particulares. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
SECCIÓN 3ª
Bienes con relación a los derechos
de incidencia colectiva
Art. 240  Límites al ejercicio de los derechos
individuales sobre los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
746
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
II.1) El ejercicio de derechos individuales compatibles
con el interés público y la sustentabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
Art. 241  Jurisdicción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
III) Jurisprudencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
CAPÍTULO 2
Función de garantía
Art. 242  Garantía común. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Art. 243  Bienes afectados directamente a un servicio público . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
CAPÍTULO 3
Vivienda
Art. 244  Afectación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
Art. 245  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
Art. 246  Beneficiarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
Art. 247  Habitación efectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Art. 248  Subrogación real . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Art. 249  Efecto principal de la afectación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
747
Art. 250  Transmisión de la vivienda afectada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
Art. 251  Frutos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
Art. 252  Créditos fiscales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Art. 253  Deberes de la autoridad de aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
Art. 254  Honorarios. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Art. 255  Desafectación y cancelación de la inscripción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
Art. 256  Inmueble rural. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
TÍTULO IV
Hechos y actos jurídicos
CAPÍTULO 1
Disposiciones generales
Art. 257  Hecho jurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II.1) Importancia de los hechos jurídicos
como fuente de la relación jurídica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II.2) Análisis de la definición legal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
II.2.1) Acontecimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
II.2.2) Efectos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
II.2.3) Causalidad normativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
II.3) Clasificación de los hechos jurídicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
II.3.1) Hechos naturales o humanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
748
II.3.2) Actos voluntarios e involuntarios. Remisión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
II.3.3) Actos lícitos e ilícitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
II.3.4) Actos jurídicos y simples actos lícitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
Art. 258  Simple acto lícito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II.1) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II.2) Supuestos de simples actos lícitos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
II.3) Efectos prácticos de la distinción entre
el acto jurídico y el simple acto lícito. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Art. 259  Acto jurídico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.1) La teoría general del acto o negocio jurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.2) Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.3) Acto jurídico y autonomía de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
II.4) Elementos esenciales del acto jurídico.
Efectos subjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
Art. 260  Acto voluntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II.1) La teoría general del acto voluntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II.2) Elementos internos de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.1) El discernimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.2) La intención . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.3) La libertad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
II.3) Teorías que pretenden dirimir las divergencias que se
susciten entre la voluntad interior y su manifestación . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
Art. 261  Acto involuntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II.1) Causas obstativas del discernimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II.1.1) Actos realizados en circunstancias en que
la persona se encuentra privada de razón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
II.1.2) Actos ilícitos realizados por menores de diez años y actos
lícitos de los menores de trece años, sin perjuicio
de lo establecido en disposiciones especiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
Art. 262  Manifestación de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
II.1) El elemento externo exteriorización de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
749
II.2) Los modos de manifestación de la voluntad.
Manifestaciones expresas y tácitas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
II.2.1) Manifestación de la voluntad positiva o expresa. . . . . . . . . . . . . . . . 438
Art. 263  Silencio como manifestación de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II.1) El silencio como manifestación
de voluntad. Principio legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II.2) Excepciones al principio legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
II.2.1) Proveniente de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
II.2.2) Originado en la autonomía de la voluntad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
II.2.3) Que surja de usos y de la práctica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
II.2.4) Originado de una relación entre el silencio
actual y las declaraciones precedentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
Art. 264  Manifestación tácita de voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II.1) La manifestación tácita de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II.2) Declaración presumida por ley. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
CAPÍTULO 2
Error como vicio de la voluntad
Art. 265  Error de hecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II.1) Aspectos generales de la teoría de los vicios de la
voluntad. Contenido y ubicación de la materia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II.2) El vicio de error. Concepto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
II.3) Clasificación del error. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
II.4) El error de derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
II.5) El error de hecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
II.5.1) El error esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
II.5.2) Error accidental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
II.5.3) Error obstáculo u obstativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
Art. 266  Error reconocible. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
II.1) Requisitos del error de hecho para anular el acto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Art. 267  Supuestos de error esencial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
750
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
II.1) Distintos supuestos de error esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Art. 268  Error de cálculo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
Art. 269  Subsistencia del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II.1) Efectos del error. Subsistencia del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II.2) El error de hecho como causal de
justificación del daño resarcible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
Art. 270  Error en la declaración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
II.1) Error en la declaración
y en su transmisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
CAPÍTULO 3
Dolo como vicio de la voluntad
Art. 271  Acción y omisión dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.1) Concepto de dolo en
general. Acepciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.2) El dolo vicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.3) Clasificación del dolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
II.3.1) Dolo esencial, causante
o principal y dolo incidental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
II.3.2) Dolo positivo y negativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.3) Dolo bueno y dolo malo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.4) Dolo directo e indirecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.5) Dolo captación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.4) Comparación del dolo con otras figuras. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.1) Dolo y error . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.2) Dolo y fraude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.3) Dolo y delitos de estafa
y otras defraudaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.4) Dolo y la simulación ilícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.5) Acción dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
II.6) Omisión dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
751
Art. 272  Dolo esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
Art. 273  Dolo incidental. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Art. 274  Sujetos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
Art. 275  Responsabilidad por los daños causados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
CAPÍTULO 4
Violencia como vicio de la voluntad
Art. 276  Fuerza e intimidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II.1) La violencia como vicio de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II.2) La violencia física. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
II.3) La violencia moral. Requisitos de procedencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
II.3.1) Amenaza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
II.3.2) Inminencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
II.3.3) Mal grave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
II.3.4) Temor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
II.3.4.1) Concepto y alcance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
II.3.4.2) Temor reverencial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
II.3.5) Relación de causalidad entre las amenazas y
el acto cometido por influencia del temor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.3.6) Bienes sobre los cuales puede recaer la amenaza . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.4) Terror ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.5) Estado de necesidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
Art. 277  Sujetos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
Art. 278  Responsabilidad por los daños causados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
752
CAPÍTULO 5
Actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Objeto del acto jurídico
Art. 279  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
Art. 280  Convalidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
SECCIÓN 2ª
Causa del acto jurídico
Art. 281  Causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
Art. 282  Presunción de causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
Art. 283  Acto abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
SECCIÓN 3ª
Forma y prueba del acto jurídico
Art. 284  Libertad de formas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II.1) Acepciones de la palabra forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II.2) Formalismo vs. libertad de formas. Ventajas e inconvenientes . . . . . . . . . . . 500
II.3) Forma y prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
II.4) Forma y publicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
Art. 285  Forma impuesta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
753
Art. 286  Expresión escrita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
Art. 287  Intrumentos privados y
particulares no firmados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
Art. 288  Firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II.1) Firma manuscrita u ológrafa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II.2) Firma digital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
II.3) Firma electrónica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
SECCIÓN 4ª
Instrumentos públicos
Art. 289  Enunciación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
Art. 290  Requisitos del instrumento público. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
Art. 291  Prohibiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
Art. 292  Presupuestos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
Art. 293  Competencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
Art. 294  Defectos de forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
Art. 295  Testigos inhábiles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
Art. 296  Eficacia probatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
754
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
Art. 297  Incolumidad formal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
Art. 298  Contradocumento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
SECCIÓN 5ª
Escritura pública y acta
Art. 299  Escritura pública. Definición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
Art. 300  Protocolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
Art. 301  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
Art. 302  Idioma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
Art. 303  Abreviaturas y números . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
Art. 304  Otorgante con discapacidad auditiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Art. 305  Contenido . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
Art. 306  Justificación de identidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
Art. 307  Documentos habilitantes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
755
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
Art. 308  Copias o testimonios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
Art. 309  Nulidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
Art. 310  Actas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
Art. 311  Requisitos de las actas notariales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
Art. 312  Valor probatorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
SECCIÓN 6ª
Instrumentos privados y particulares
Art. 313  Firma de los instrumentos privados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
Art. 314  Reconocimiento de la firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
Art. 315  Documento firmado en blanco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
Art. 316  Enmiendas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
Art. 317  Fecha cierta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
Art. 318  Correspondencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
756
Art. 319  Valor probatorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
SECCIÓN 7ª
Contabilidad y estados contables
Art. 320  Obligados. Excepciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562
Art. 321  Modo de llevar la contabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
Art. 322  Registros indispensables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
Art. 323  Libros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
Art. 324  Prohibiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
Art. 325  Forma de llevar los registros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
Art. 326  Estados contables. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Art. 327  Diario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
Art. 328  Conservación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
Art. 329  Actos sujetos a autorización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
757
Art. 330  Eficacia probatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
Art. 331  Investigaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
CAPÍTULO 6
Vicios de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Lesión
Art. 332  Lesión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1) Elementos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1.1) Elemento objetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1.2) Elementos subjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
II.2) Acción de lesión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
II.2.1) Legitimación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
II.2.2) Modalidades de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
II.2.3) Prueba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
II.3) Prescripción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II.4) Responsabilidad por daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
SECCIÓN 2ª
Simulación
Art. 333  Caracterización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II.1) Caracterización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
II.2) Ámbito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
II.3) Especies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
Art. 334  Simulación lícita e ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II.1) Acción de simulación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II.2) Simulación lícita e ilícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
II.3) Simulación relativa y absoluta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
758
Art. 335  Acción entre las partes. Contradocumento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
II.1) Caso de simulación lícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
II.2) Caso de simulación ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
II.3) Prueba. El contradocumento. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
Art. 336  Acción de terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
II.1) Caso de simulación ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
II.2) Caso de simulación lícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
II.3) Prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
Art. 337  Efectos frente a terceros. Deber de indemnizar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II.1) Situación de los subadquirentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II.2) Situación de los acreedores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
SECCIÓN 3ª
Fraude
Art. 338  Declaración de inoponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II.1) Fraude a los acreedores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II.2) Actos impugnables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
II.3) Revocatoria concursal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
Art. 339  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.1) Crédito de fecha anterior al acto atacado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.2) Insolvencia del deudor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.3) Relación causal entre el acto atacado y la insolvencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
II.4) Situación de quien contrata con el deudor fraudulento . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
Art. 340  Efectos frente a terceros. Deber de indemnizar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.1) Efectos respecto de los subadquirentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.2) Efectos respecto de los acreedores del adquirente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.3) Responsabilidad por daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
759
Art. 341  Extinción de la acción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
Art. 342  Extensión de la inoponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
CAPÍTULO 7
Modalidades de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Condición
Art. 343  Alcance y especies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II.1) Modalidades de los actos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II.2) Condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
II.3) Distinción con los
contratos aleatorios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
II.4) Requisitos de la condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
II.5) Condición impropia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
II.6) Clasificación de las condiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
Art. 344  Condiciones prohibidas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608
Art. 345  Inejecución de la condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
Art. 346  Efecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
Art. 347  Condición pendiente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
Art. 348  Cumplimiento de la
condición suspensiva y resolutoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
760
Art. 349  No cumplimiento de
la condición suspensiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
SECCIÓN 2ª
Plazo
Art. 350  Especies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
Art. 351  Beneficiario del plazo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
Art. 352  Pago anticipado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
Art. 353  Caducidad del plazo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
SECCIÓN 3ª
Cargo
Art. 354  Cargo. Especies. Presunción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II.1) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II.2) Caracteres del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
II.3) Especies de cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
II.4) Forma del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Art. 355  Tiempo de cumplimiento. Prescripción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Art. 356  Transmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
Art. 357  Cargo prohibido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
761
CAPÍTULO 8
Representación
SECCIÓN 1ª
Disposiciones generales
Art. 358  Principio. Fuentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
II.1) Noción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
II.2) Notas características . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
II.3) Principio general. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
II.4) Clases de representación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
Art. 359  Efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
Art. 360  Extensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
Art. 361  Limitaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
SECCIÓN 2ª
Representación voluntaria
Art. 362  Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.1) Nociones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.2) Ámbito de la representación voluntaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.3) Limitaciones. Oponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
Art. 363  Forma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
II.1) El acto de apoderamiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
II.2) Forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
Art. 364  Capacidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
762
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
II.1) Capacidad de derecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
II.2) Capacidad de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641
Art. 365  Vicios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
Art. 366  Actuación en ejercicio del poder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
Art. 367  Representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II.1) Noción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II.2) Representación tácita y representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
II.3) Requisitos de la representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646
II.4) Supuestos de representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
Art. 368  Acto consigo mismo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II.1) Negocio consigo mismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II.2) Administración de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
Art. 369  Ratificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
Art. 370  Tiempo de la ratificación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
Art. 371  Manifestación de la ratificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
Art. 372  Obligaciones y deberes del representante. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
II.1) Deber de fidelidad, lealtad y reserva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
II.2) Obligación de cumplir la función representativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
II.3) Deber de comunicación, información y consulta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.4) Deber de custodia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.5) Prohibición de adquirir los bienes del representado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.6) Restitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
763
Art. 373  Obligaciones y deberes del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
II.1) Deber de prestar los medios necesarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
II.2) Obligación de pagar la retribución al representante. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
II.3) Deber de indemnidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
Art. 374  Copia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
Art. 375  Poder conferido en términos generales y facultades expresas . . . . . . . . . . 660
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II.1) Extensión del poder. Poder general y especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II.2) Alcance del poder. Poder concebido en términos generales . . . . . . . . . . . . . 661
II.3) Alcance del poder. Facultades expresas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
II.3.1) Actos familiares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
II.3.2) Actos patrimoniales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
Art. 376  Responsabilidad por inexistencia o exceso en la representación . . . . . . . . 664
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
II.1) Exceso o inexistencia de poder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
II.2) Responsabilidad del falsus procurator. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
Art. 377  Sustitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
Art. 378  Pluralidad de representantes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
Art. 379  Apoderamiento plural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
Art. 380  Extinción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II.1) Causas de extinción comunes
a todos los actos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II.2) Causas de extinción propias del poder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
II.2.1) Muerte del representante o del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
II.2.2) Revocación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
II.2.3) Renuncia del representante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
764
II.2.4) Pérdida de la capacidad del
representante o del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
II.2.5) Declaración de quiebra del representado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
Art. 381  Oponibilidad a terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
CAPÍTULO 9
Ineficacia de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Disposiciones generales
Art. 382  Categorías de ineficacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II.1) Ineficacia y nulidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II.2) Categorías de ineficacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677
II.2.1) Ineficacias de origen legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677
II.2.2) Ineficacias de origen voluntario. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
II.2.3) Ineficacias de origen fáctico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
II.3) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683
Art. 383  Artículación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
Art. 384  Conversión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
Art. 385  Acto indirecto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
SECCIÓN 2ª
Nulidad absoluta y relativa
Art. 386  Criterio de distinción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
II.1) Supresión de la clasificación entre actos nulos y anulables . . . . . . . . . . . . . . 688
II.2) Nulidad absoluta y relativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690
765
Art. 387  Nulidad absoluta. Consecuencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692
Art. 388  Nulidad relativa. Consecuencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
SECCIÓN 3ª
Nulidad total y parcial
Art. 389  Principio. Integración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
SECCIÓN 4ª
Efectos de la nulidad
Art. 390  Restitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
II.1) Regla general: frustración
de los efectos propios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
II.2) Efectos de la declaración de
nulidad entre las partes del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
II.2.1) Acto no ejecutado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
II.2.2) Acto ejecutado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
Art. 391  Hechos simples. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
Art. 392  Efectos respecto de
terceros en cosas registrables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
II.1) La solución en el Código Civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703
II.2) El cambio operado por la ley 17.711 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703
II.3) La solución en el nuevo Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
II.4) Efectos de la declaración de nulidad
frente al adquirente a non domino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
766
SECCIÓN 5ª
Confirmación
Art. 393  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
Art. 394  Forma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
Art. 395  Efecto retroactivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
SECCIÓN 6ª
Inoponibilidad
Art. 396  Efectos del acto inoponible frente a terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 709
Art. 397  Oportunidad para invocarla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 710
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
TÍTULO V
Transmisión de los derechos
Art. 398  Transmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
Art. 399  Regla general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
Art. 400  Sucesores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717

Código Civil y Comercial Explicado Doctrina - Jurisprudencia - Libro I : Parte General .Arts. 1° - 400 AUTOR: Edgardo Ignacio Saux

Código Civil y Comercial Explicado Doctrina - Jurisprudencia - Libro I : Parte General .Arts. 1° - 400 AUTOR: Edgardo Ignacio Saux
Compra protegida
Tus datos cuidados durante toda la compra.
Cambios y devoluciones
Si no te gusta, podés cambiarlo por otro o devolverlo.
TÍTULO PRELIMINAR
CAPÍTULO 1
Derecho
Art. 1º  Fuentes y aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Art. 2º  Interpretación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.1) Pautas para la interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.2) Las palabras de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II.3) El aspecto teleológico de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.4) Las leyes análogas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.5) Los tratados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II.6) Los principios del ordenamiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
II.7) Los valores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Art. 3º  Deber de resolver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II.1) El deber de resolver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II.2) La decisión judicial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
II.3) Razonablemente fundada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
CAPÍTULO 2
Ley
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Art. 4º  Ámbito subjetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Art. 5º  Vigencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I.1) Vigencia de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I.2) Publicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Art. 6º  Modo de contar los intervalos del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Art. 7º  Eficacia temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.1) Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.2) Regla general: aplicación inmediata de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
I.3) Excepción: las leyes supletorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
I.4) Regla general: las leyes no tienen efectos retroactivos . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Art. 8º  Principio de inexcusabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
CAPÍTULO 3
Ejercicio de los derechos
Art. 9º  Principio de buena fe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.1) Principio general. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.2) La buena fe como apariencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
II.3) La buena fe como lealtad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
II.4) Es un modelo o standard de conducta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
II.5) Funciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Art. 10  Abuso del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II.1) El abuso del derecho
como principio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
II.2) Ámbito de aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.3) El abuso como límite interno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.4) Derechos subjetivos y libertades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.5) Derechos de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
II.6) Las situaciones abusivas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
II.7) Reglas para determinar el abuso. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
II.8) El criterio del artículo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
II.9) Efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
II.10) Ejercicio de los derechos individuales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Art. 11  Abuso de posición dominante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
II.1) Criterio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Art. 12  Orden público. Fraude a la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II.1) El orden público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
II.2) Fraude a la ley. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Art. 13  Renuncia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I.1) Criterio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I.2) Ley imperativa y ley supletoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Art. 14  Derechos individuales
y de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.1) Derechos individuales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.2) Derechos de incidencia colectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II.3) Abuso del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
CAPÍTULO 4
Derechos y bienes
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Art. 15  Titularidad de derechos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Art. 16  Bienes y cosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Art. 17  Derechos sobre el cuerpo humano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
II.1) El cuerpo humano en la teoría jurídica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Art. 18  Derechos de las comunidades indígenas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I.1) Relaciones entre Constitución, ley especial y Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
I.2) Las disposiciones del Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
LIBRO PRIMERO
PARTE GENERAL
TÍTULO I
Persona humana
CAPÍTULO 1
Comienzo de la existencia
Art. 19  Comienzo de la existencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Art. 20  Duración del embarazo. Época de la concepción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Art. 21  Nacimiento con vida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
CAPÍTULO 2
Capacidad
SECCIÓN 1ª
Principios generales
Art. 22  Capacidad de derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Art. 23  Capacidad de ejercicio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Art. 24  Personas incapaces de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
SECCIÓN 2ª
Persona menor de edad
Art. 25  Menor de edad y adolescente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Art. 26  Ejercicio de los derechos por la persona menor de edad. . . . . . . . . . . . . . . . 61
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Art. 27  Emancipación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Art. 28  Actos prohibidos a la persona emancipada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Art. 29  Actos sujetos a autorización judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Art. 30  Persona menor de edad con título
profesional habilitante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
SECCIÓN 3ª
Restricciones a la capacidad
PARÁGRAFO 1º
Principios comunes
Art. 31  Reglas generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Art. 32  Persona con capacidad restringida y con incapacidad . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Art. 33  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Art. 34  Medidas cautelares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Art. 35  Entrevista personal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Art. 36  Intervención del interesado
en el proceso. Competencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Art. 37  Sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Art. 38  Alcances de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Art. 39  Registración de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Art. 40  Revisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Art. 41  Internación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Art. 42  Traslado dispuesto por autoridad
pública. Evaluación e internación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
PARÁGRAFO 2º
Sistemas de apoyo al ejercicio
de la capacidad
Art. 43  Concepto. Función. Designación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
PARÁGRAFO 3º
Actos realizados por persona
incapaz o con capacidad restringida
Art. 44  Actos posteriores a la inscripción de la sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Art. 45  Actos anteriores a la inscripción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Art. 46  Persona fallecida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
PARÁGRAFO 4º
Cese de la incapacidad y de las
restricciones a la capacidad
Art. 47  Procedimiento para el cese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
PARÁGRAFO 5º
Inhabilitados
Art. 48  Pródigos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Art. 49  Efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Art. 50  Cese de la inhabilitación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
CAPÍTULO 3
Derechos y actos personalísimos
Art. 51  Inviolabilidad de la persona humana. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Art. 52  Afectaciones a la dignidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Art. 54  Actos peligrosos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Art. 55  Disposición de derechos personalísimos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Art. 56  Actos de disposición sobre el propio cuerpo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Art. 57  Prácticas prohibidas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Art. 58  Investigaciones en seres humanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Art. 59  Consentimiento informado para actos
médicos e investigaciones en salud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Art. 60  Directivas médicas anticipadas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Art. 61  Exequias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
CAPÍTULO 4
Nombre
Art. 62  Derecho y deber. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.1) Nociones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.2) Naturaleza jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II.3) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
II.4) Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
II.5) Elementos: prenombre y apellido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
II.7) Regulación actual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
II.7.1) Marco normativo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
II.7.2) Aplicación temporal del CCyCN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Art. 63  Reglas concernientes al prenombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II.1) Legitimación para la elección. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
II.2) Restricciones a la elección del prenombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.2.1) Ampliación de la autonomía de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.2.2) Limitaciones actuales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II.3) Prenombres aborígenes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
II.4) Restricciones eliminadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
II.5) Prenombre del hijo adoptivo. Remisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
II.6) Apelación de las decisiones registrales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Art. 64  Apellido de los hijos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 65  Apellido de persona menor
de edad sin filiación determinada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 66  Casos especiales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Art. 67  Cónyuges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II.1) Hijos matrimoniales (art. 64, CCyCN). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II.2) Hijos extramatrimoniales (art. 64, último párrafo, CCyCN) . . . . . . . . . . . . . 140
II.3) Personas sin filiación determinada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
II.4) Apellido de los cónyuges (art. 67, CCyCN). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
II.5) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Art. 68  Nombre del hijo adoptivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II.1) Prenombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
II.2) Apellido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Art. 69  Cambio de nombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Art. 70  Proceso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II.1) El principio de la inmutabilidad del
nombre de las personas humanas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
II.2) Los “justos motivos” en el régimen derogado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
II.3) Los justos motivos en el CCyCN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
II.4) Proceso de cambio de nombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II.1) Acciones de protección del nombre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
II.2) Características comunes a las acciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
II.3) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Art. 72  Seudónimo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
CAPÍTULO 5
Domicilio
Art. 73  Domicilio real. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Art. 74  Domicilio legal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Art. 75  Domicilio especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Art. 76  Domicilio ignorado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Art. 77  Cambio de domicilio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Art. 78  Efecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
CAPÍTULO 6
Ausencia
Art. 79  Ausencia simple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Art. 80  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Art. 81  Juez competente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Art. 82  Procedimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Art. 83  Sentencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Art. 84  Conclusión de la curatela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
CAPÍTULO 7
Presunción de fallecimiento
Art. 85  Caso ordinario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Art. 86  Casos extraordinarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Art. 87  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Art. 88  Procedimiento. Curador a los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Art. 89  Declaración de fallecimiento presunto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Art. 90  Día presuntivo del fallecimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Art. 91  Entrega de los bienes. Inventario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Art. 92  Conclusión de la prenotación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
CAPÍTULO 8
Fin de la existencia de las personas
Art. 93  Principio general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Art. 94  Comprobación de la muerte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Art. 95  Conmoriencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
CAPÍTULO 9
Prueba del nacimiento,
de la muerte y de la edad
Art. 96  Medio de prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Art. 97  Nacimiento o muerte ocurridos en el extranjero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Art. 98  Falta de registro o nulidad del asiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Art. 99  Determinación de la edad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
CAPÍTULO 10
Representación y asistencia.
Tutela y curatela
SECCIÓN 1ª
Representación y asistencia
Art. 100  Regla general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Art. 101  Enumeración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Art. 102  Asistencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Art. 103  Actuación del Ministerio Público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
II) Interpretación de la norma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
SECCIÓN 2ª
Tutela
PARÁGRAFO 1º
Disposiciones generales
Art. 104  Concepto y principios generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Art. 105  Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Art. 106  Tutor designado por los padres. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Art. 107  Tutela dativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Art. 108  Prohibiciones para ser tutor dativo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Art. 109  Tutela especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Art. 110  Personas excluidas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Art. 111  Obligados a denunciar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
PARÁGRAFO 2º
Discernimiento de la tutela
Art. 112  Discernimiento judicial. Competencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Art. 113  Audiencia con la persona menor de edad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Art. 114  Actos anteriores al
discermiento de la tutela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Art. 115  Inventario y avalúo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Art. 116  Rendición de cuentas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
PARÁGRAFO 3º
Ejercicio de la tutela
Art. 117  Ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Art. 118  Responsabilidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Art. 119  Educación y alimentos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Art. 120  Actos prohibidos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Art. 121  Actos que requieren autorización judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Art. 122  Derechos reales sobre bienes del tutelado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Art. 123  Forma de la venta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Art. 124  Dinero. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Art. 125  Fideicomiso y otras inversiones seguras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Art. 126  Sociedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Art. 127  Fondo de comercio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Art. 128  Retribución del tutor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Art. 129  Cese del derecho a la retribución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
PARÁGRAFO 4º
Cuentas de la tutela
Art. 130  Deber de rendir cuentas. Periodicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Art. 131  Rendición final . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Art. 132  Gastos de la rendición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Art. 133  Gastos de la gestión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Art. 134  Daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
PARÁGRAFO 5º
Terminación de la tutela
Art. 135  Causas de terminación de la tutela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Art. 136  Remoción del tutor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Art. 137  Suspensión provisoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
II) Interpretación de las normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
SECCIÓN 3ª
Curatela
Art. 138  Normas aplicables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Art. 139  Personas que pueden ser curadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Art. 140  Persona protegida con hijos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
TÍTULO II
Persona jurídica
CAPÍTULO 1
Parte general
SECCIÓN 1ª
Personalidad. Composición
Art. 141  Definición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Art. 142  Comienzo y fin de la existencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Art. 143  Personalidad diferenciada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Art. 144  Inoponibilidad de la personalidad jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
SECCIÓN 2ª
Clasificación
Art. 145  Clases . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Art. 146  Personas jurídicas públicas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Art. 147  Ley aplicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Art. 148  Personas jurídicas privadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.1) Las sociedades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.2) Las asociaciones civiles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
II.3) Las simples asociaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
II.4) Las fundaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
II.5) Las iglesias, confesiones, comunidades o entidades religiosas . . . . . . . . . . . 262
II.6) Las mutuales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
II.7) Las cooperativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
II.8) El consorcio de propiedad horizontal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Art. 149  Participación del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Art. 150  Leyes aplicables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
SECCIÓN 3ª
Persona jurídica privada
PARÁGRAFO 1º
Atributos y efectos de la personalidad jurídica
Art. 151  Nombre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Art. 152  Domicilio y sede social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Art. 153  Alcance del domicilio. Notificaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Art. 154  Patrimonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Art. 155  Duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Art. 156  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
736
PARÁGRAFO 2º
Funcionamiento
Art. 157  Modificación del estatuto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Art. 158  Gobierno, administración y fiscalización. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
II.1) Reuniones a distancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
II.2) Asambleas unánimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Art. 159  Deber de lealtad y deligencia. Interés contrario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
Art. 160  Responsabilidad de los administradores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Art. 161  Obstáculos que impiden adoptar decisiones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Art. 162  Transformación. Fusión. Escisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
PARÁGRAFO 3º
Disolución. Liquidación
Art. 163  Causales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Art. 164  Revocación de la autorización estatal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Art. 165  Prórroga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Art. 166  Reconducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
737
Art. 167  Liquidación y responsabilidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
CAPÍTULO 2
Asociaciones civiles
SECCIÓN 1ª
Asociaciones civiles
Art. 168  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.1) La libertad de asociación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.2) El interés general y el bien común . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
II.3) El fin no lucrativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Art. 169  Forma del acto constitutivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Art. 170  Contenido . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II.1) El contenido mínimo del estatuto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
II.2) La identificación de los constituyentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.3) El nombre de la asociación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.4) El objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
II.5) El domicilio social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.6) El plazo de duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.7) Las causales de disolución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.8) Las contribuciones que conforman
el patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.9) El régimen de administración y representación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.10) La fecha de cierre del ejercicio económico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.11) Las clases y categorías de asociados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
II.12) El régimen de ingreso y egreso de socios.
Las facultades disciplinarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.13) Los órganos de gobierno, administración
y fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.14) El procedimiento de liquidación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
II.15) El destino de los bienes
luego de la liquidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
738
Art. 171  Administradores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Art. 172  Fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
Art. 173  Integrantes del
órgano de fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Art. 174  Contralor estatal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Art. 175  Participación en los actos de gobierno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Art. 176  Cesación en el cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Art. 177  Extinción de la responsabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Art. 178  Participación en
las asambleas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
Art. 179  Renuncia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Art. 180  Exclusión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Art. 181  Responsabilidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Art. 182  Intransmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
739
Art. 183  Disolución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Art. 184  Liquidador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Art. 185  Procedimiento de liquidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Art. 186  Normas supletorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
SECCIÓN 2ª
Simples asociaciones
Art. 187  Forma del acto constitutivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Art. 188  Ley aplicable. Reenvío. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Art. 189  Existencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Art. 190  Prescindencia de
órgano de fiscalización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Art. 191  Insolvencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Art. 192  Responsabilidad de los miembros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
740
CAPÍTULO 3
Fundaciones
SECCIÓN 1ª
Concepto, objeto, modo
de constitución y patrimonio
Art. 193  Concepto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Art. 194  Patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
SECCIÓN 2ª
Constitución y autorización
Art. 195  Acto constitutivo. Estatuto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II.1) La identificación de los fundadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
II.2) El nombre y domicilio de la fundación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.3) Determinación del objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.4) Patrimonio inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
II.5) Plazo de duración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.6) Organización del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.7) Cláusulas atinentes al funcionamiento de la entidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.8) Procedimiento y régimen para la reforma del estatuto. . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.9) Fecha de cierre del ejercicio anual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.10) Régimen de disolución y liquidación de la entidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
II.11) Plan trienal de actividades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Art. 196  Aportes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
Art. 197  Promesas de donación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
Art. 198  Cumplimiento de las promesas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
741
Art. 199  Planes de acción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
Art. 200  Responsabilidad de los fundadores y
administradores durante la etapa de gestación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
SECCIÓN 3ª
Gobierno y administración
Art. 201  Consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Art. 202  Derecho de los fundadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
Art. 203  Designación de los consejeros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Art. 204  Carácter de los consejeros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Art. 205  Comité ejecutivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Art. 206  Carácter honorario del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Art. 207  Reuniones, convocatorias,
mayorías, decisiones y actas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Art. 208  Quórum especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Art. 209  Remoción del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
742
Art. 210  Acefalia del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Art. 211  Derechos y obligaciones de los
integrantes del consejo de administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
Art. 212  Contrato con el fundador o sus herederos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Art. 213  Destino de los ingresos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
SECCIÓN 4ª
Información y contralor
Art. 214  Deber de información . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
Art. 215  Colaboración de las reparticiones oficiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
SECCIÓN 5ª
Reforma del estatuto y disolución
Art. 216  Mayoría necesaria. Cambio de objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
Art. 217  Destino de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
Art. 218  Revocación de las donaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
743
SECCIÓN 6ª
Fundaciones creadas por disposición testamentaria
Art. 219  Intervención del Ministerio Público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Art. 220  Facultades del juez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
SECIÓN 7ª
Autoridad de contralor
Art. 221  Atribuciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Art. 222  Otras facultades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
Art. 223  Cambio de objeto, fusión y
coordinación de actividades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Art. 224  Recursos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
TÍTULO III
Bienes
CAPÍTULO 1
Bienes con relación a las personas y
los derechos de incidencia colectiva
SECCIÓN 1ª
Conceptos
Art. 225  Inmuebles por su naturaleza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
744
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
II.1) Los bienes como objeto de la relación jurídica. Nuevo paradigma . . . . . . . . 355
II.2) El concepto de bienes y cosas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.3) Asimilación de las disposiciones referentes a
las cosas a la energía y a las fuerzas naturales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.4) Clasificación de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
II.5) Los bienes considerados en sí mismos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
II.5.1) Bienes muebles e inmuebles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
Art. 226  Inmuebles por accesión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Art. 227  Cosas muebles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II.1) Concepto y clases de bienes muebles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
II.2) Los semovientes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
II.3) Locomóviles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4) Efectos de la distinción entre bienes muebles e inmuebles . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4.1) Ley aplicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
II.4.2) Jurisdicción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
II.4.3) Modo de adquisición y trasmisión del dominio. . . . . . . . . . . . . . . . . 363
II.4.4) Usucapión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
II.4.5) Otros efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Art. 228  Cosas divisibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Art. 229  Cosas principales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Art. 230  Cosas accesorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Art. 231  Cosas consumibles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Art. 232  Cosas fungibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Art. 233  Frutos y productos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
745
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.1) Régimen de frutos y productos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.2) Frutos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
II.3) Productos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
Art. 234  Bienes fuera del comercio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
SECCIÓN 2ª
Bienes con relación a las personas
Art. 235  Bienes pertenecientes al dominio público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II.1) Bienes del dominio público del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II.2) Supuestos de bienes del dominio público del Estado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
Art. 236  Bienes del dominio privado del Estado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
II.1) Supuestos de bienes del domino privado del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
II.2) La cuestión de los bienes de la Iglesia Católica y otros credos . . . . . . . . . . . 380
Art. 237  Determinación y caracteres de las cosas del Estado. Uso y goce . . . . . . . . 381
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
II.1) Caracteres de los bienes del dominio público del Estado . . . . . . . . . . . . . . . 381
Art. 238  Bienes de los particulares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
Art. 239  Aguas de los particulares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
II.1) Régimen de aguas de los particulares. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
SECCIÓN 3ª
Bienes con relación a los derechos
de incidencia colectiva
Art. 240  Límites al ejercicio de los derechos
individuales sobre los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
746
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
II.1) El ejercicio de derechos individuales compatibles
con el interés público y la sustentabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
Art. 241  Jurisdicción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
III) Jurisprudencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
CAPÍTULO 2
Función de garantía
Art. 242  Garantía común. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Art. 243  Bienes afectados directamente a un servicio público . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
CAPÍTULO 3
Vivienda
Art. 244  Afectación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
Art. 245  Legitimados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
Art. 246  Beneficiarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
Art. 247  Habitación efectiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Art. 248  Subrogación real . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Art. 249  Efecto principal de la afectación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
747
Art. 250  Transmisión de la vivienda afectada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
Art. 251  Frutos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
Art. 252  Créditos fiscales. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Art. 253  Deberes de la autoridad de aplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
Art. 254  Honorarios. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Art. 255  Desafectación y cancelación de la inscripción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
Art. 256  Inmueble rural. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
TÍTULO IV
Hechos y actos jurídicos
CAPÍTULO 1
Disposiciones generales
Art. 257  Hecho jurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II.1) Importancia de los hechos jurídicos
como fuente de la relación jurídica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
II.2) Análisis de la definición legal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
II.2.1) Acontecimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
II.2.2) Efectos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
II.2.3) Causalidad normativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
II.3) Clasificación de los hechos jurídicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
II.3.1) Hechos naturales o humanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
748
II.3.2) Actos voluntarios e involuntarios. Remisión. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
II.3.3) Actos lícitos e ilícitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
II.3.4) Actos jurídicos y simples actos lícitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
Art. 258  Simple acto lícito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II.1) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
II.2) Supuestos de simples actos lícitos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
II.3) Efectos prácticos de la distinción entre
el acto jurídico y el simple acto lícito. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Art. 259  Acto jurídico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.1) La teoría general del acto o negocio jurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.2) Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
II.3) Acto jurídico y autonomía de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
II.4) Elementos esenciales del acto jurídico.
Efectos subjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
Art. 260  Acto voluntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II.1) La teoría general del acto voluntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
II.2) Elementos internos de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.1) El discernimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.2) La intención . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
II.2.3) La libertad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
II.3) Teorías que pretenden dirimir las divergencias que se
susciten entre la voluntad interior y su manifestación . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
Art. 261  Acto involuntario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II.1) Causas obstativas del discernimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
II.1.1) Actos realizados en circunstancias en que
la persona se encuentra privada de razón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
II.1.2) Actos ilícitos realizados por menores de diez años y actos
lícitos de los menores de trece años, sin perjuicio
de lo establecido en disposiciones especiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
Art. 262  Manifestación de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
II.1) El elemento externo exteriorización de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
749
II.2) Los modos de manifestación de la voluntad.
Manifestaciones expresas y tácitas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
II.2.1) Manifestación de la voluntad positiva o expresa. . . . . . . . . . . . . . . . 438
Art. 263  Silencio como manifestación de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II.1) El silencio como manifestación
de voluntad. Principio legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
II.2) Excepciones al principio legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
II.2.1) Proveniente de la ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
II.2.2) Originado en la autonomía de la voluntad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
II.2.3) Que surja de usos y de la práctica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
II.2.4) Originado de una relación entre el silencio
actual y las declaraciones precedentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
Art. 264  Manifestación tácita de voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II.1) La manifestación tácita de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
II.2) Declaración presumida por ley. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
CAPÍTULO 2
Error como vicio de la voluntad
Art. 265  Error de hecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II.1) Aspectos generales de la teoría de los vicios de la
voluntad. Contenido y ubicación de la materia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
II.2) El vicio de error. Concepto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
II.3) Clasificación del error. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
II.4) El error de derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
II.5) El error de hecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
II.5.1) El error esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
II.5.2) Error accidental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
II.5.3) Error obstáculo u obstativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
Art. 266  Error reconocible. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
II.1) Requisitos del error de hecho para anular el acto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Art. 267  Supuestos de error esencial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
750
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
II.1) Distintos supuestos de error esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Art. 268  Error de cálculo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
Art. 269  Subsistencia del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II.1) Efectos del error. Subsistencia del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
II.2) El error de hecho como causal de
justificación del daño resarcible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
Art. 270  Error en la declaración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
II.1) Error en la declaración
y en su transmisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464
CAPÍTULO 3
Dolo como vicio de la voluntad
Art. 271  Acción y omisión dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.1) Concepto de dolo en
general. Acepciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.2) El dolo vicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
II.3) Clasificación del dolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
II.3.1) Dolo esencial, causante
o principal y dolo incidental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
II.3.2) Dolo positivo y negativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.3) Dolo bueno y dolo malo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.4) Dolo directo e indirecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.3.5) Dolo captación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
II.4) Comparación del dolo con otras figuras. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.1) Dolo y error . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.2) Dolo y fraude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.3) Dolo y delitos de estafa
y otras defraudaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.4.4) Dolo y la simulación ilícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
II.5) Acción dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
II.6) Omisión dolosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
751
Art. 272  Dolo esencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
Art. 273  Dolo incidental. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Art. 274  Sujetos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
Art. 275  Responsabilidad por los daños causados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
CAPÍTULO 4
Violencia como vicio de la voluntad
Art. 276  Fuerza e intimidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II.1) La violencia como vicio de la voluntad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
II.2) La violencia física. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
II.3) La violencia moral. Requisitos de procedencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
II.3.1) Amenaza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
II.3.2) Inminencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
II.3.3) Mal grave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
II.3.4) Temor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
II.3.4.1) Concepto y alcance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
II.3.4.2) Temor reverencial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
II.3.5) Relación de causalidad entre las amenazas y
el acto cometido por influencia del temor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.3.6) Bienes sobre los cuales puede recaer la amenaza . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.4) Terror ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
II.5) Estado de necesidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
Art. 277  Sujetos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
Art. 278  Responsabilidad por los daños causados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
752
CAPÍTULO 5
Actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Objeto del acto jurídico
Art. 279  Objeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
Art. 280  Convalidación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
SECCIÓN 2ª
Causa del acto jurídico
Art. 281  Causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
Art. 282  Presunción de causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
Art. 283  Acto abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
SECCIÓN 3ª
Forma y prueba del acto jurídico
Art. 284  Libertad de formas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II.1) Acepciones de la palabra forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
II.2) Formalismo vs. libertad de formas. Ventajas e inconvenientes . . . . . . . . . . . 500
II.3) Forma y prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
II.4) Forma y publicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
Art. 285  Forma impuesta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
753
Art. 286  Expresión escrita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
Art. 287  Intrumentos privados y
particulares no firmados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
Art. 288  Firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II.1) Firma manuscrita u ológrafa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
II.2) Firma digital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
II.3) Firma electrónica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
SECCIÓN 4ª
Instrumentos públicos
Art. 289  Enunciación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
Art. 290  Requisitos del instrumento público. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
Art. 291  Prohibiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
Art. 292  Presupuestos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
Art. 293  Competencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
Art. 294  Defectos de forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
Art. 295  Testigos inhábiles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
Art. 296  Eficacia probatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
754
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
Art. 297  Incolumidad formal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
Art. 298  Contradocumento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
SECCIÓN 5ª
Escritura pública y acta
Art. 299  Escritura pública. Definición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
Art. 300  Protocolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
Art. 301  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 533
Art. 302  Idioma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
Art. 303  Abreviaturas y números . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
Art. 304  Otorgante con discapacidad auditiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Art. 305  Contenido . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
Art. 306  Justificación de identidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
Art. 307  Documentos habilitantes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
755
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
Art. 308  Copias o testimonios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
Art. 309  Nulidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
Art. 310  Actas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
Art. 311  Requisitos de las actas notariales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
Art. 312  Valor probatorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
SECCIÓN 6ª
Instrumentos privados y particulares
Art. 313  Firma de los instrumentos privados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
Art. 314  Reconocimiento de la firma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
Art. 315  Documento firmado en blanco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
Art. 316  Enmiendas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
Art. 317  Fecha cierta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
Art. 318  Correspondencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
756
Art. 319  Valor probatorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
SECCIÓN 7ª
Contabilidad y estados contables
Art. 320  Obligados. Excepciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562
Art. 321  Modo de llevar la contabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
Art. 322  Registros indispensables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
Art. 323  Libros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
Art. 324  Prohibiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
Art. 325  Forma de llevar los registros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
Art. 326  Estados contables. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Art. 327  Diario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
Art. 328  Conservación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
Art. 329  Actos sujetos a autorización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
757
Art. 330  Eficacia probatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
Art. 331  Investigaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
CAPÍTULO 6
Vicios de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Lesión
Art. 332  Lesión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1) Elementos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1.1) Elemento objetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
II.1.2) Elementos subjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
II.2) Acción de lesión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
II.2.1) Legitimación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
II.2.2) Modalidades de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
II.2.3) Prueba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
II.3) Prescripción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II.4) Responsabilidad por daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
SECCIÓN 2ª
Simulación
Art. 333  Caracterización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
II.1) Caracterización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
II.2) Ámbito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
II.3) Especies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
Art. 334  Simulación lícita e ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II.1) Acción de simulación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
II.2) Simulación lícita e ilícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
II.3) Simulación relativa y absoluta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
758
Art. 335  Acción entre las partes. Contradocumento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
II.1) Caso de simulación lícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
II.2) Caso de simulación ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
II.3) Prueba. El contradocumento. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
Art. 336  Acción de terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
II.1) Caso de simulación ilícita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
II.2) Caso de simulación lícita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
II.3) Prueba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
Art. 337  Efectos frente a terceros. Deber de indemnizar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II.1) Situación de los subadquirentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
II.2) Situación de los acreedores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
SECCIÓN 3ª
Fraude
Art. 338  Declaración de inoponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II.1) Fraude a los acreedores. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
II.2) Actos impugnables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
II.3) Revocatoria concursal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
Art. 339  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.1) Crédito de fecha anterior al acto atacado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.2) Insolvencia del deudor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
II.3) Relación causal entre el acto atacado y la insolvencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
II.4) Situación de quien contrata con el deudor fraudulento . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
Art. 340  Efectos frente a terceros. Deber de indemnizar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.1) Efectos respecto de los subadquirentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.2) Efectos respecto de los acreedores del adquirente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
II.3) Responsabilidad por daños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
759
Art. 341  Extinción de la acción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
Art. 342  Extensión de la inoponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
CAPÍTULO 7
Modalidades de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Condición
Art. 343  Alcance y especies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II.1) Modalidades de los actos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
II.2) Condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
II.3) Distinción con los
contratos aleatorios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
II.4) Requisitos de la condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
II.5) Condición impropia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
II.6) Clasificación de las condiciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
Art. 344  Condiciones prohibidas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608
Art. 345  Inejecución de la condición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
Art. 346  Efecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
Art. 347  Condición pendiente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
Art. 348  Cumplimiento de la
condición suspensiva y resolutoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
760
Art. 349  No cumplimiento de
la condición suspensiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
SECCIÓN 2ª
Plazo
Art. 350  Especies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
Art. 351  Beneficiario del plazo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
Art. 352  Pago anticipado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
Art. 353  Caducidad del plazo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
SECCIÓN 3ª
Cargo
Art. 354  Cargo. Especies. Presunción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II.1) Concepto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II.2) Caracteres del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
II.3) Especies de cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
II.4) Forma del cargo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Art. 355  Tiempo de cumplimiento. Prescripción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Art. 356  Transmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
Art. 357  Cargo prohibido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
761
CAPÍTULO 8
Representación
SECCIÓN 1ª
Disposiciones generales
Art. 358  Principio. Fuentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
II.1) Noción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
II.2) Notas características . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
II.3) Principio general. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
II.4) Clases de representación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
Art. 359  Efectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
Art. 360  Extensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
Art. 361  Limitaciones. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
SECCIÓN 2ª
Representación voluntaria
Art. 362  Caracteres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.1) Nociones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.2) Ámbito de la representación voluntaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
II.3) Limitaciones. Oponibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
Art. 363  Forma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638
II.1) El acto de apoderamiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
II.2) Forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
Art. 364  Capacidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
762
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
II.1) Capacidad de derecho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
II.2) Capacidad de ejercicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641
Art. 365  Vicios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
Art. 366  Actuación en ejercicio del poder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 643
Art. 367  Representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II.1) Noción. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
II.2) Representación tácita y representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
II.3) Requisitos de la representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646
II.4) Supuestos de representación aparente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
Art. 368  Acto consigo mismo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II.1) Negocio consigo mismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648
II.2) Administración de los bienes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
Art. 369  Ratificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650
Art. 370  Tiempo de la ratificación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
Art. 371  Manifestación de la ratificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
Art. 372  Obligaciones y deberes del representante. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 654
II.1) Deber de fidelidad, lealtad y reserva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
II.2) Obligación de cumplir la función representativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
II.3) Deber de comunicación, información y consulta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.4) Deber de custodia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.5) Prohibición de adquirir los bienes del representado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
II.6) Restitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
763
Art. 373  Obligaciones y deberes del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
II.1) Deber de prestar los medios necesarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
II.2) Obligación de pagar la retribución al representante. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
II.3) Deber de indemnidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
Art. 374  Copia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
Art. 375  Poder conferido en términos generales y facultades expresas . . . . . . . . . . 660
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II.1) Extensión del poder. Poder general y especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
II.2) Alcance del poder. Poder concebido en términos generales . . . . . . . . . . . . . 661
II.3) Alcance del poder. Facultades expresas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
II.3.1) Actos familiares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
II.3.2) Actos patrimoniales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
Art. 376  Responsabilidad por inexistencia o exceso en la representación . . . . . . . . 664
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
II.1) Exceso o inexistencia de poder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
II.2) Responsabilidad del falsus procurator. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
Art. 377  Sustitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
Art. 378  Pluralidad de representantes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
Art. 379  Apoderamiento plural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
Art. 380  Extinción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II.1) Causas de extinción comunes
a todos los actos jurídicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
II.2) Causas de extinción propias del poder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
II.2.1) Muerte del representante o del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
II.2.2) Revocación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
II.2.3) Renuncia del representante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
764
II.2.4) Pérdida de la capacidad del
representante o del representado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
II.2.5) Declaración de quiebra del representado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
Art. 381  Oponibilidad a terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
CAPÍTULO 9
Ineficacia de los actos jurídicos
SECCIÓN 1ª
Disposiciones generales
Art. 382  Categorías de ineficacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II.1) Ineficacia y nulidad. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
II.2) Categorías de ineficacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677
II.2.1) Ineficacias de origen legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677
II.2.2) Ineficacias de origen voluntario. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
II.2.3) Ineficacias de origen fáctico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
II.3) Aplicación temporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683
Art. 383  Artículación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684
Art. 384  Conversión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
Art. 385  Acto indirecto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
SECCIÓN 2ª
Nulidad absoluta y relativa
Art. 386  Criterio de distinción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
II.1) Supresión de la clasificación entre actos nulos y anulables . . . . . . . . . . . . . . 688
II.2) Nulidad absoluta y relativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690
765
Art. 387  Nulidad absoluta. Consecuencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692
Art. 388  Nulidad relativa. Consecuencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
SECCIÓN 3ª
Nulidad total y parcial
Art. 389  Principio. Integración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
SECCIÓN 4ª
Efectos de la nulidad
Art. 390  Restitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
II.1) Regla general: frustración
de los efectos propios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
II.2) Efectos de la declaración de
nulidad entre las partes del acto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
II.2.1) Acto no ejecutado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
II.2.2) Acto ejecutado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
Art. 391  Hechos simples. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701
Art. 392  Efectos respecto de
terceros en cosas registrables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
II.1) La solución en el Código Civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703
II.2) El cambio operado por la ley 17.711 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703
II.3) La solución en el nuevo Código . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
II.4) Efectos de la declaración de nulidad
frente al adquirente a non domino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
766
SECCIÓN 5ª
Confirmación
Art. 393  Requisitos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
Art. 394  Forma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
Art. 395  Efecto retroactivo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
SECCIÓN 6ª
Inoponibilidad
Art. 396  Efectos del acto inoponible frente a terceros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 709
Art. 397  Oportunidad para invocarla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 710
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
TÍTULO V
Transmisión de los derechos
Art. 398  Transmisibilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
Art. 399  Regla general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
Art. 400  Sucesores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
I) Concordancias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
II) Interpretación de la norma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717